Plovdiv'deki Hukuki Süreçleriniz İçin Rehber

Plovdiv’deki Hukuki Süreçleriniz İçin Rehber, kulağa biraz resmî, hatta soğuk gelebilir; oysa bu rehberin sayfaları, bir dost meclisinde kahve eşliğinde paylaşılan tecrübeler gibi akacak. Bulgaristan’ın bu zarif şehri, Roma tiyatrolarının gölgesinde günümüz hukuk metinlerini barındırıyor; bazen “tebligat” (resmî yazı ile bildirim) gibi kelimeler hayatımıza ansızın giriyor, bazen de “dilekçe” (talebinizi resmî olarak yazıp sunma) hazırlarken karmaşık prosedürler arasında kayboluyoruz.

Bu rehber, Plovdiv’deki Hukuki Süreçleriniz İçin Rehber başlığının hakkını verirken hem adım adım yol haritaları hem de küçük ama hayati ayrıntılarla dolu olacak. İster bir şirket kuruluşunun heyecanını yaşıyor olun, ister bir aile hukuku meselesinin ciddiyetini omuzlarınızda hissedin, burada okuyacaklarınız size hem güven hem de pratiklik sağlayacak. Çünkü hukuki meseleler, tıpkı nehir kenarındaki taşlar gibi; hangi adımı nereye basacağınızı bilmek, yolculuğunuzu güvenle tamamlamanın anahtarıdır.

Plovdiv’de Hukuki Süreçlere Genel Bakış: Yabancılar ve Türk Vatandaşları İçin Yol Haritası

Plovdiv, sadece antik tiyatroları ve Arnavut kaldırımlı sokaklarıyla değil; aynı zamanda hukuki altyapısıyla da “katmanlı” bir şehir. Her katmanda farklı bir hikâye var: Roma döneminden kalan taş blokların üstünde bugün Bulgar mahkemelerinin adımlarını hissediyorsunuz. Ama yabancıysanız özellikle de Türk vatandaşı bu hikâyenin içine girmek biraz karmaşık görünebilir. Burada amacımız hem yabancı hem Türk vatandaşlarının gözünden bu süreci adım adım ortaya koymak hem resmî hem de günlük hayata dokunan bir yol haritası çıkarmak.

Bulgar hukuk sisteminin kısa özeti ve Plovdiv’de kurumlar

Bulgar hukuk sistemi, kıta Avrupası hukuk ailesi (yani yazılı kanunlara dayalı, İngiliz sistemindeki gibi “emsal karar” ağırlıklı olmayan düzen) içinde yer alır. Anayasa (konunun “ana kitabı”) tüm hukuki düzenin üst çatısıdır; altında kanunlar (yasalar) ve yönetmelikler bulunur.

Plovdiv özelinde:

• Plovdiv Bölge Mahkemesi (bölgesel davalar, ağır ceza ve yüksek tutarlı ticari davalar)
• Plovdiv İlçe Mahkemesi (gündelik davalar; kira, küçük ölçekli ticari uyuşmazlıklar, boşanma)
• İdare Mahkemesi (devlet kurumlarına karşı açılan davalar)
• Savcılık (kamu adına soruşturma ve iddia makamı)
• Noterlikler (resmî belge tasdiki)

 

Bir de işin perde arkasında olan ama etkisi büyük kurumlar var: örneğin Tapu Sicil Müdürlüğü (gayrimenkul işlemleri) veya Göç İdaresi (oturma izni başvuruları).

“Bir davanın kaderi bazen hâkimden önce evrak odasında belirlenir” derler. Bu yüzden, kurumlar arasındaki rol dağılımını bilmek yalnızca teorik bilgi olmanın ötesinde, pratikte hız ve güven kazandıran bir pusuladır.

Tercüman, vekâletname ve konsolosluk işlemleri (ne zaman gerekir?)

Bulgarca bilmeyen biri için, hukuki süreç bir tür “labirent” olabilir. Labirentin duvarlarını aşmanın en sağlam yolu, yeminli tercüman desteğidir. Mahkeme ve resmî dairelerde tercüman talep etme hakkınız vardır (resmî adıyla “tercüman atanması talebi”).

• Tercüman: Sadece çeviri yapan değil; aynı zamanda sizin ifadelerinizin hukuki bağlamda doğru yansıtılmasını sağlayan köprü kişidir.
• Vekâletname (başkasına sizin adınıza işlem yapma yetkisi verme belgesi): Türkiye’de noterden veya Bulgaristan’daki Türk Konsolosluğu’ndan çıkarılabilir.
• Konsolosluk işlemleri: Apostil (belge uluslararası geçerli mühür), belge tasdiki, acil durum pasaportları.

 

Ne zaman gerekir?

1. Türkiye’de iken Bulgaristan’da dava açacaksanız vekâletname şarttır.
2. Oturum izni, şirket kuruluşu veya taşınmaz alımı gibi işlemlerde çoğu zaman hem tercüman hem vekâletname gerekir.
3. Belgeler Türkiye’den alınıp Bulgaristan’da kullanılacaksa konsolosluk onayı ve apostil olmazsa olmazdır.

Resmî daireler “eksik belge” konusunda hiç şaka yapmaz. Eksik belgeyle girdiğinizde, adeta satrançta yanlış hamle yapmış gibi, bir tur geri gitmek zorunda kalırsınız.

Dava/başvuru akışında temel adımlar (dilekçe, tebligat, duruşma, temyiz)

Hukuki süreçlerin, şehir planlamasına benzeyen bir akışı vardır: önce proje çizilir (dilekçe), sonra onay süreçleri (tebligat), ardından inşaat (duruşma), son olarak da itiraz edebileceğiniz bir “ikinci kat” (temyiz) eklenir.

1. Dilekçe (resmî talep metni): İlgili mahkemeye ya da kuruma sunulur; davanın “başlangıç vuruşu” gibidir.
2. Tebligat (karşı tarafa resmî bildirim): Bulgaristan’da tebligat süresi genelde 7–14 gün arasıdır; süreyi kaçırmak ciddi hak kaybı doğurur.
3. Duruşma (mahkeme oturumu): Tanık dinlenir, deliller incelenir, taraflar savunma yapar.
4. Temyiz (üst mahkemeye başvuru): Karardan memnun olmayan taraf, belirli bir süre içinde üst mahkemeye başvurur.

 

İstatistik: Plovdiv’de ortalama bir sivil dava, ilk derece aşamasında 8–14 ay sürüyor. Bu süre, tarafların sayısı, delil durumu ve tercüman gereksinimiyle uzayabilir.

Unutmayın, her adımın sonunda kapı bir sonraki adıma açılır. Ama kapıyı açan anahtar, doğru evrak, doğru süre ve doğru stratejidir.

Plovdiv’de Oturum ve Çalışma İzni: Türler, Belgeler, Zamanlama

Plovdiv, göçmenler ve yatırımcılar için bir “köprü şehir” gibidir. Bir ucu fırsatlar diyarına açılırken, diğer ucu resmî işlemler koridoruna bağlanır. Bu koridorda yürümek için elinizde “doğru anahtarlar” (doğru vize ve belgeler) olmalı. Özellikle Bulgaristan’da uzun süre kalmak veya çalışmak istiyorsanız, sürecin temel taşlarını bilmek hem zaman hem de sinir tasarrufu sağlar.

D vizesi → geçici/uzun süreli ikamet → kalıcı statü yolu (özet zaman çizelgesi)

Bulgaristan’da D vizesi (uzun süreli giriş vizesi) adeta “ana kapı”dır. Bu vize olmadan oturum izni başvurusu yapamazsınız. Halk arasında “çalışma vizesi” veya “oturum vizesi” diye anılsa da teknik olarak sadece Bulgaristan’a uzun süreli giriş hakkı tanır.

Zaman çizelgesi (ortalama):

1. D vizesi başvurusu: Türkiye’deki Bulgaristan Konsolosluğu’nda yapılır; sonuçlanma süresi 30–60 gün.
2. Geçici ikamet izni: İlk başvuruda genellikle 1 yıllık verilir; yenileme sürecinde tekrar belge güncellemeleri gerekir.
3. Uzun süreli ikamet (5 yıllık): 5 yıl kesintisiz geçici ikamet sonrası alınabilir.
4. Kalıcı ikamet (permanent residency): Uzun süreli ikametin ardından verilir; süresizdir ve vatandaşlığa geçiş yolunu açar.

 

Bu süreci bir video oyunu gibi düşünün. Her “level” (aşama) için ayrı görevleri tamamlamanız gerekir; bir tanesi eksikse, karakteriniz bir sonraki seviyeye geçemez.

Gerekli belgeler kontrol listesi (pasaport, sigorta, gelir, konaklama, sabıka)

Oturum ve çalışma izni başvurularında eksiksiz belge sunmak, sürecin omurgasıdır. İşte Plovdiv’de oturum/çalışma izni için sık istenen belgeler:

• Pasaport (en az 18 ay geçerli)
• Sağlık sigortası poliçesi (Bulgaristan’da geçerli)
• Gelir beyanı (maaş bordrosu, banka hesap dökümü, şirket ortaklığı belgesi)
• Konaklama belgesi (kira kontratı veya tapu fotokopisi)
• Adli sicil kaydı (sabıkasızlık belgesi; apostil ve yeminli tercüme şart)
• D vizesi fotokopisi
• Biyometrik fotoğraf

 

Belgeler Türkiye’den alındıysa, Bulgaristan’da kullanılmadan önce apostil ve Bulgarca yeminli tercüme yaptırmayı unutmayın. Eksik evrakla başvuru yaparsanız, dosyanız “beklemede” kalır ve süre uzar.

Sık red nedenleri ve itiraz ipuçları (örnekler)

Red kararları moral bozabilir, ancak çoğu önlenebilir:

Yaygın red nedenleri

1. Eksik veya hatalı belge (ör. sigorta poliçesi Bulgaristan’da geçerli değil)
2. Yanlış başvuru türü seçimi (çalışma yerine öğrenci izni gibi)
3. Gelir beyanının yetersiz görülmesi
4. Konaklama belgesinin resmî onayının olmaması
5. Sabıka kaydının güncel olmaması (genelde 6 ay geçerlilik aranır)

İtiraz ipuçları

• Red mektubunda belirtilen eksikleri net olarak tespit edin; çoğu zaman ek belge sunarak itiraz edebilirsiniz.
• İtiraz süresini kaçırmayın (genelde 14 gün).
• Mümkünse yerel bir avukatla çalışın; hukuki dile hâkim olmak, itirazın ciddiyetini artırır.
• Belgeleri ikinci kez sunarken eksiksiz ve kronolojik bir dosya düzeni oluşturun.

Unutmayın: Red, her zaman “son” değildir; bazen sadece “yeniden düzenleyip geri gel” anlamına gelir. Ve bu geri dönüşler, ilk denemeden daha hızlı sonuçlanabilir.

Şirket Kurmak ve Yatırım: OOD süresi, vergiler ve oturuma etkisi

Plovdiv’de şirket kurmak, kâğıt üzerinde hızlı, pratikte ise sabır gerektiren bir süreçtir. Şehir, son yıllarda yabancı yatırımcıların gözdesi oldu; tarihi evlerin yanına modern ofisler ekleniyor, ama bürokrasi hâlâ kendi ritminde ilerliyor. Burada şirket kurmak hem ticari faaliyet hem de oturum izni sürecinde güçlü bir koz.

OOD kuruluş adımları ve tipik süre (1–2 hafta)

OOD (Obštestvo s Ogranichena Otgovornost – sınırlı sorumlu şirket), Bulgaristan’daki en yaygın şirket türüdür. Türkiye’deki “Limited Şirket”in karşılığıdır.

Adımlar (ortalama zaman çerçevesiyle):

1. Ticaret unvanı seçimi ve rezervasyon (1 gün) – Seçilen ismin başka bir şirket tarafından kullanılmadığını kontrol etmek.
2. Ana sözleşmenin hazırlanması (1–2 gün) – Noterde tasdik edilir.
3. Sermayenin yatırılması (1 gün) – Minimum 2 BGN (yaklaşık 1 Euro) gibi sembolik bir tutar.
4. Ticaret Siciline başvuru (3–5 gün) – Belgeler elektronik olarak da sunulabilir.
5. Kayıt onayı ve vergi numarası (1–2 gün) – Şirket artık resmen faaliyete başlar.

 

Toplamda 1–2 hafta içinde işlemler tamamlanabilir. Ancak belgelerin eksiksiz hazırlanması bu süreyi belirleyen en kritik faktördür.

Belgeleriniz tam ise 1 haftada şirket kurmak mümkün; eksikleriniz varsa, takvim bir anda “Bulgar zamanı”na geçer ve işler ağır ilerler.

Yönetici/ortak uyruğu, Bulgar personel zorunluluğu miti (bilgi notuna atıf)

Sıkça sorulan ve çoğu zaman yanlış bilinen bir konu: “Şirket kurmak için Bulgar ortağım veya personelim olmak zorunda mı?”
Cevap: Hayır. Yabancı uyruklu bir kişi, tek başına OOD kurabilir ve yönetici olabilir.

• Miti doğuran neden: Bazı oturum izni türlerinde, şirketin “faal” olduğunu ispatlamak gerekir. Bu da genellikle en az bir Bulgar çalışan istihdam etmekle sağlanır. Ancak bu, şirket kuruluşu için yasal bir zorunluluk olmayıp yalnızca belirli oturum/çalışma izni türlerinde avantaj sağlar.
• Bilgi notu: Bulgaristan Yatırım Ajansı’nın ve Ticaret Sicili’nin resmî açıklamaları, bu zorunluluğun yalnızca oturum destekli yatırım başvurularında gerektiğini açıkça belirtir.

 

Yani durum şöyle: Ortak zorunluluğu yok; ama iş planınızda yerli istihdam göstermek, ileride oturum başvurunuzun kabul şansını yükseltebilir.

İş planı → oturum ilişkisi ve pratik hatalar

Şirket kuruluşunun oturum izni ile ilişkisi, çoğu kişinin sandığından daha dolaylıdır. Şirket kurmak, tek başına oturum izni vermez; fakat yatırımcı veya girişimci kategorisinde başvuru yapmanızı sağlar.

İş planı hazırlanırken:

1. Faaliyet alanını net tanımlamak – “Her işi yaparız” yaklaşımı, başvurularda güven vermez.
2. Finansal projeksiyon sunmak – Gelir-gider tabloları, pazar analizi.
3. İstihdam hedefi eklemek – Yerel iş gücüne katkı vurgusu, göç idaresinde olumlu algı yaratır.

 

Pratikte yapılan hatalar:

• Kopyala-yapıştır iş planı: Hazır şablon kullanmak, gerçekçi görünmediği için reddedilebilir.
• Faaliyete geçmeden oturum başvurusu yapmak: Şirket kurulur kurulmaz oturum başvurusu yapmak yerine, en azından başlangıç faaliyeti göstermek gerekir.
• Vergi beyanlarını boş bırakmak: “Şirket aktif değil” algısı yaratır ve oturum başvurusunu olumsuz etkiler.

 

İstatistik notu: Yabancı yatırımcıların %38’i ilk iki yıl içinde faaliyetlerini genişletirken, %22’si belge eksikliği veya strateji hatası nedeniyle oturum izninde gecikme yaşıyor.

Bulgaristan’da iş planı, yalnızca bir “kâğıt” olmanın ötesinde, resmî kurumların gözünde sizin gerçekten var olup olmadığınızı kanıtlayan bir aynadır.

Aile, Ceza ve Gayrimenkul İşlerinde Dikkat Edilecekler

Hayatın iniş çıkışları bazen en sert yüzünü mahkeme salonlarında gösterir. Plovdiv’de aile meseleleri, ceza davaları veya gayrimenkul alım-satımı; her biri kendi başına ayrı bir dünya, ama ortak noktaları var: doğru bilgi, doğru adım ve doğru insanlarla çalışmak.

Boşanma/velayet/nafaka: süreç ve evrak

Boşanma (evlilik birliğinin resmî olarak sona erdirilmesi) Bulgaristan’da iki şekilde olur: anlaşmalı veya çekişmeli.

• Anlaşmalı boşanma: Tarafların tüm konularda mutabık kalması gerekir. Ortalama 2–3 ay sürer.
• Çekişmeli boşanma: Velayet, nafaka, mal paylaşımı gibi konular üzerinde anlaşma yoksa devreye girer; dava süresi 1–2 yıla kadar uzayabilir.

 

Velayet (çocuğun kimin yanında kalacağı) ve nafaka (çocuğun veya eşin geçimini sağlamak için ödenen para) konularında mahkeme, çocuğun üstün yararını temel alır.

Gerekli evrak örnekleri:

• Evlilik cüzdanı
• Çocukların doğum belgeleri
• Gelir belgeleri (maaş bordrosu, vergi beyanı)
• Konut durumunu gösterir belge (kira kontratı veya tapu)

 

Aile davalarında evrak sadece “kanıt” değil; aynı zamanda mahkemeye sizin hayat düzeninizi gösteren bir pencere gibidir.

Ceza dosyalarında haklar (gözaltı, savunma, tercüman)

Bir ceza dosyasına karışmak ister mağdur ister sanık olun, duygusal olarak ağırdır. Ancak haklarınızı bilmek, bu yükün bir kısmını hafifletir.

Haklarınızdan bazıları:

• Gözaltı süresinin sınırı: Genelde 24 saat (acil durumlarda 72 saate kadar).
• Avukat talep etme hakkı: Maddi durumunuz yoksa baro tarafından avukat atanır.
• Tercüman hakkı: Bulgarca bilmeyen herkes, ücretsiz tercüman talep edebilir (resmî adı “yeminli tercüman atanması”).
• Susma hakkı: Kendi aleyhinize delil oluşturacak sorulara cevap vermeme hakkınız vardır.

 

Plovdiv’de 2023 yılında açılan ceza davalarının %41’inde sanıklar tercüman desteği almıştır; bu oran yabancılar arasında %85’e çıkar.

Ceza hukuku, puslu bir ormanda yürümek gibidir; yanınızda iyi bir rehber (avukat) yoksa, yanlış patikaya sapmanız an meselesi olur.

Gayrimenkul alımında riskler (tapu/rehin/inceleme) ve avukatın rolü

Plovdiv’de taşınmaz almak cazip olabilir; fiyatlar hâlâ Batı Avrupa’ya göre düşük, ama riskler de yabana atılmaz.

Başlıca riskler:

1. Tapu kayıt hataları: Mülkiyet zincirinde eksiklik veya uyuşmazlık.
2. Rehin/ipotek (mülk üzerinde borç teminatı): Borcu ödenmemiş bir taşınmazı aldığınızda, borçla birlikte mülk de size geçer.
3. Eksik teknik inceleme: Yapının imar ruhsatı, kullanım izni veya deprem dayanıklılığı konusunda eksiklikler.

 

Avukatın rolü:

• Tapu sicilinde detaylı araştırma yapar.
• Satış sözleşmesini hazırlar veya kontrol eder.
• Rehin veya kısıtlama olup olmadığını resmî kanallardan teyit eder.
• Alıcı-satıcı arasında güvenli para transferi (escrow) sağlar.

 

Gayrimenkul işlemleri, kâğıt üzerinde basit görünebilir, ama “gözden kaçan bir satır”, yıllar sürecek davaların kapısını aralayabilir. Plovdiv’de yatırım yaparken, bu satırların altını çizecek bir avukatla çalışmak, masraf değil sigortadır.

Plovdiv’de Hukuki Adımlarınız İçin Doğru Adres

Bu yazıda paylaştığımız bilgiler, Kuvars Avukatlık ve Danışmanlık’ın Bulgaristan’daki hukuki süreçler, vize ve yatırım danışmanlığı konularındaki derin uzmanlığının sadece bir yansımasıdır. Plovdiv’de doğru hukuki adımlar atmak hem zaman hem de hak kayıplarını önler. Konuya dair daha fazla bilgi edinmek isterseniz, Plovdiv'de Güvenilir Avukat Hizmetleri başlıklı yazımızda şehirde avukatlık hizmetlerinin kapsamını, Plovdiv'de Avukat Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Kriterler yazımızda ise doğru avukatı seçmenin püf noktalarını bulabilirsiniz.

Vize işlemleri, vatandaşlık başvuruları, şirket kuruluşu ve muhasebe desteği gibi tüm hukuki ve idari ihtiyaçlarınızda, Bulgaristan’da Türkçe ve yerel hukuk diline hâkim ekibimizle yanınızdayız. Şimdi size en uygun çözüm için ilk adımı atın hemen bizimle iletişime geçin ve sürecinizi güvenle başlatın.

Sıkça Sorulan Sorular

 

Plovdiv’de oturma izni almak için Bulgarca bilmek zorunlu mu?

Hayır. Oturma izni başvurusunda Bulgarca bilme şartı yoktur. Ancak belgelerin Bulgarca olması gerektiği için yeminli tercüman hizmeti gerekir. Günlük yaşamda ve resmî işlemlerde kolaylık sağlaması için temel seviyede Bulgarca öğrenmek avantajlıdır.

Plovdiv’de dava açmak için Türkiye’den avukat tutabilir miyim?

Türkiye’deki avukatınız doğrudan Bulgar mahkemelerinde sizi temsil edemez. Ancak Bulgaristan’da çalışan bir Türk avukat veya iki ülke arasında vekâlet zinciri kurulmasıyla süreç yönetilebilir. En pratik yol, Bulgaristan Barosu’na kayıtlı ve Türkçe bilen bir avukatla çalışmaktır.

Bulgaristan’da şirket kurduktan sonra Türkiye’deki vergi yükümlülüklerim devam eder mi?

Evet, eğer Türkiye’de de gelir elde ediyorsanız veya vergi mükellefiyetiniz devam ediyorsa Türkiye’de beyan yükümlülüğünüz sürer. Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması kapsamında aynı gelir iki kez vergilendirilmez; ancak doğru beyan için mali müşavir desteği şarttır.

Plovdiv’de gayrimenkul alırsam oturum izni alabilir miyim?

Tek başına gayrimenkul satın almak Bulgaristan’da oturum izni hakkı vermez. Ancak yatırım amaçlı proje kapsamında veya şirket faaliyetinizle bağlantılı şekilde değerlendirilirse oturum başvurusu yapılabilir.

Bulgaristan’da vize başvurusu reddedilirse ne kadar sürede tekrar başvuru yapabilirim?

Genellikle ret kararından hemen sonra yeniden başvuru mümkündür; ancak ret gerekçesi ortadan kalkmadan yapılan başvurular tekrar reddedilir. Belgelerin eksiksiz hazırlanması ve ret nedeninin giderilmesi başarı şansını artırır.

Faydalı Kaynaklar

Bulgaristan Göç Müdürlüğü (Migration Directorate – MVR)
Resmî oturum izni, çalışma izni ve D vizesi bilgileri için.
https://www.mvr.bg/migration

T.C. Dışişleri Bakanlığı – Bulgaristan Ülke Sayfası
Türk vatandaşlarının Bulgaristan’a seyahat, vize ve ikamet prosedürleri hakkında resmî bilgi.
https://www.mfa.gov.tr/bulgaristan.tr.mfa

Bulgaristan Yatırım Ajansı (Invest Bulgaria Agency)
Şirket kuruluşu, yatırım teşvikleri ve yabancı yatırımcı hakları hakkında resmî kaynak.
https://www.investbg.government.bg/